Alle keren dat de VAR het EK liet ontsporen

We zijn aangekomen bij de finale van het Europees Kampioenschap, waar Engeland en Spanje strijden om de titel. Gedurende het toernooi heeft de VAR (Video Assist Referee) voor opschudding en controverse gezorgd. Beide teams in de finale kregen een duwtje in de rug op weg naar Berlijn.

Grote internationale voetbaltoernooien brengen altijd nieuwe vormen van innovatie met zich mee, of het nu gaat om speelstijlen, tactische benaderingen of technologische vooruitgang. Op het EK 2024 heeft de UEFA heeft 'connected ball technology' geïntroduceerd, een technologie die fysiek contact tussen een speler en de bal kan registreren om te helpen bij beslissingen over hands.

De UEFA heeft ook semi-automatische buitenspeltechnologie (SAOT) geïntroduceerd. Deze technologie heeft al bijgedragen aan snellere buitenspelbeslissingen, waarbij de balchip de lichaamsbeweging kalibreert. Hierdoor hoeft de VAR geen lijnen op een scherm te tekenen.

De nieuwe technologieën lijken het gemakkelijker te maken om hands of buitenspel te signaleren. Toch is er controverse rond de VAR in het voetbal. Een scheidsrechterlijke beslissing blijft subjectief, of ze nu gebaseerd is op een waarneming op het veld of een millimeter-voor-millimeter herhaling op een scherm.

In de kwartfinale van het EK 2024, waar Spanje met 2-1 won van Duitsland, waagde de Duitse Jamal Musiala een schot van buiten het strafschopgebied. De bal raakte de hand van de Spaanse verdediger Marc Cucurella. Na controle door de VAR werd geoordeeld dat Cucurella's arm in een natuurlijke positie was, waardoor er geen strafschop werd toegekend. Volgens ESPN beschouwde de UEFA het niet als hands omdat Cucurella's hand verticaal naar beneden was gericht en niet werd uitgestrekt om zijn lichaam groter te maken.

Het blijft echter onduidelijk of Cucurella daadwerkelijk probeerde geen hands te maken, want zijn arm zat niet tegen zijn lichaam zoals spelers dat normaal doen. Elders in de wereld worden voor dit soort acties hoe dan ook sancties opgelegd. Veel critici spraken schande van het feit dat de scheidsrechter het incident compleet negeerde.

In de 2-1 overwinning van Engeland op Nederland in de halve finale probeerde de Nederlandse verdediger Denzel Dumfries het mislukte schot van Harry Kane te blokkeren, maar de voeten van de twee kwamen in botsing. De Engelse ster bleef liggen, waardoor de VAR naar het incident kon kijken.

Het hele stadion dacht dat er een doeltrap zou worden gegeven. In plaats daarvan liep scheidsrechter Felix Zwayer naar zijn monitor en besloot een penalty aan Engeland toe te kennen voor de nasleep van de tackle van Dumfries. Eerdere hands van Engelsman Buyako Saka, tijdens dezelfde actie, werd niet meegenomen in de beslissing. Harry Kane maakte de strafschop en Engeland kwam gelijk te staan.

In de groepsfase werden drie doelpunten van Romelu Lukaku afgekeurd door de VAR. Twee van deze doelpunten werden in de wedstrijd tegen Slowakije afgekeurd, één vanwege buitenspel en de ander vanwege hands. Het derde doelpunt werd afgekeurd in de wedstrijd tegen Roemenië, opnieuw wegens buitenspel.

The Guardian meldde dat Loïs Openda's hand de bal lichtjes raakte toen hij probeerde deze onder controle te krijgen voordat hij Lukaku in stelling bracht. Hoewel zijn hand de richting van de bal niet veranderde en zich in een natuurlijke positie bevond, werd het doelpunt toch afgekeurd.

Na een verrassende 1-0 nederlaag tegen Slowakije versloeg België Roemenië met 2-0. Toch had het 3-0 had moeten zijn. Opnieuw werd een doelpunt van Lukaku afgekeurd met behulp van de SAOT-technologie vanwege buitenspel van zijn tenen. Deze beslissing werd eveneens betwist. Marco van Basten zei bijvoorbeeld op de NOS dat hij het veel te ver vond gaan.

Volgens de Daily Mail zei Tottenham-manager Ange Postecoglou: "Breek me de bek niet open! Mijn frustratie is dat we voetbal nu tot een forensisch onderzoek hebben gemaakt, tot op de millimeter." Ian Wright voegde eraan toe: "Als spits zal ik zulke buitenspelbeslissingen nooit kunnen accepteren."

Schotland zag hun kansen om door te gaan verijdeld door de VAR, nadat een overtreding op Stuart Armstrong door Willi Orban uit Hongarije niet werd bestraft met een penalty.

Volgens Sky Sports zei manager Steve Clarke van Schotland: "Iemand moet mij uitleggen waarom dat geen overtreding is. Het is 100 procent een overtreding." Hij voegde eraan toe: "Het is een wedstrijd met één doelpunt, we krijgen de penalty, [en dan kan] het een andere avond zijn. Ik wil andere dingen zeggen, maar dat ga ik niet doen."

Scheidsrechter Facundo Tello kreeg te horen dat hij zijn veldmonitor niet mocht raadplegen nadat Armstrong in zijn knie was geraakt. Uiteindelijk scoorde Hongarije in de 99e minuut en schakelde Schotland uit.

Nog een controversieel VAR-moment deed zich voor bij het afgekeurde doelpunt van Xavi Simons tegen Frankrijk. Denzel Dumfries werd teruggefloten omdat hij Mike Maignan gehinderd zou hebben. Bij het schot van Simons maakte de positie van Dumfries echter geen enkel verschil.

Dit VAR-moment liet zien dat beslissingen nog steeds subjectief zijn en dat VAR-beslissingen in cruciale wedstrijden het moeilijker maken voor de scheidsrechters.

Het kostte scheidsrechter Anthony Taylor drie minuten om te beslissen dat Dumfries het spel verstoorde, tot grote afschuw van spelers en experts. "Als je zo lang moet nadenken," zei trainer Ronald Koeman na de wedstrijd, "dan moet het wel een goal zijn."

In het voetbal zijn beslissingen vaak gebaseerd op meningen en open voor interpretatie en subjectiviteit. Zelfs met alle technologie in de sport, zullen geen twee beslissingen hetzelfde zijn. Het EK van 2024 heeft laten zien dat technologie aan de sport het spel niet per se 'eerlijker' heeft gemaakt.

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen