Nachtmerrie in de Saudi Pro League: sommige sterren zijn het zat en proberen te 'ontsnappen'
De meeste grote sterren die uit Europa naar Saoedi-Arabië trokken, lijken zich goed te hebben aangepast aan het Saoedische voetbal, met Cristiano Ronaldo voorop als grote verdediger van het sportieve megaproject van de Golfstaat. Maar geleidelijk aan zijn er ook kritische stemmen te horen die suggereren dat het misschien allemaal niet zo mooi is als het lijkt.
Het meest spraakmakende geval is ongetwijfeld dat van Karim Benzema. Nadat hij de Ballon d'Or had gewonnen voor zijn laatste schitterende jaar bij Real Madrid, tekende de Franse spits op 6 juni 2023 voor Al-Ittihad, waarmee een droom in vervulling: "Ik ben moslim en gelovig, en dus het was belangrijk voor mij om in een moslimland te zijn. Ik kijk ernaar uit om hier te leven", klonk het destijds.
Na het WK voor clubs, waarin Benzema en co verloren in de kwartfinales, en de belangrijke nederlaag tegen het Al-Nassr van Cristiano Ronaldo begon Benzema kritiek te krijgen van de fans van Al-Ittihad. Hij kreeg zelfs bedreigingen waardoor hij zich gedwongen zag zijn officiële Instagramaccount te moeten afsluiten.
De Franse aanvaller vertoonde daarna ongedisciplineerd gedrag. Eerst was er zijn ongeoorloofde vertrek uit Jeddah voor de laatste wedstrijd van de heenronde van de Saudi Pro League. Daarna kwam hij ook niet opdagen voor drie trainingen en kwam hij te laat op het trainingskamp van het team in januari, al had hij daarvoor wel een reden.
Dit alles leidde ertoe dat zijn Argentijnse coach Marcelo Gallardo hem uit de selectie zette voor een reeks vriendschappelijke duels van Al-Ittihad in januari in Dubai. Ondertussen had Benzema de club zelf had gevraagd om te vertrekken, omdat hij de druk en de kritiek beu is.
Benzema heeft zich nooit op zijn gemak gevoeld bij Al-Ittihad. De situatie met Gallardo deed zich eerder al voor met zijn vorige coach bij de club, Nuno Espírito Santo, met wie hij een gespannen relatie had die eindigde met het vertrek van de Portugees bij de Saoedische club.
Achter Benzema's toekomst staat momenteel een vraagteken. Al-Ittihad legt twee opties op tafel - blijven of uitgeleend worden aan een ander Saoedisch team - maar de Fransman heeft aangegeven terug te willen keren naar Europa, namelijk naar de Premier League of naar Olympique Lyon, de club waar het voor hem allemaal begon.
Een andere speler die zich al kritisch heeft uitgelaten over de Saudi Pro League, is de Frans-Spaanse voetballer Aymeric Laporte. Die verliet Manchester City in augustus 2023 voor 27,5 miljoen euro en tekende voor het Al-Nassr van Cristiano Ronaldo.
In een interview met het Spaanse sportblad AS in januari 2024, halverwege zijn eerste seizoen in Saoedi-Arabië, sprak de verdediger over de keerzijde van de medaille van het voetbal in de Golfstaat. Hij verzekerde daarbij dat "ze het ons niet al te makkelijk maken. Veel spelers zijn zelfs ongelukkig."
De ontevredenheid gaat volgens Laporte over verschillende zaken, ook de financiële kant van de zaak: "Je onderhandelt over iets en dan gaan ze er niet mee akkoord nadat je hebt getekend. Ze vechten erom ... Het is iets wat ik in Europa niet ken ...", zei Laporte, die er echter ook op wees dat "wat ze van je afpakken, ze je ook teruggeven op andere vlakken".
Aan de andere kant is er ook de behandeling van de spelers: "Ze zorgen wel voor ons, maar niet genoeg naar mijn zin. Met andere woorden, in Europa betalen ze je een goed salaris, maar ze zorgen veel meer voor je", aldus Laporte.
De Fransman voegde daar de snelle opeenvolging van de wedstrijden aan toe: "We spelen om de drie dagen wedstrijden en dat is vermoeiend. Ik zou zeggen dat het vermoeiender is dan saai. Je speelt veel wedstrijden achter elkaar en daardoor kun je niet veel rusten. Als je dan ook nog naar het nationale team gaat en geen vrije dagen krijgt, dan is het mentaal en fysiek moeilijk".
En nog erger is het derde aspect dat hij in het interview benadrukte, namelijk de levenskwaliteit in Saoedi-Arabië, in zijn geval in de stad Riyad: "Ik had iets anders verwacht, want uiteindelijk zit je hier drie uur per dag in de auto. Riyad is een wirwar van verkeer, van tijd verspillen in de auto."
Toen Laporte werd gevraagd of hij terug zou willen keren naar Europa, sloot hij de deur niet gezien zijn huidige situatie: "Op dit moment heb ik er nog niet over nagedacht, maar als ik nu al teleurgesteld ben, vraag je je af wat je moet doen. Het is nog niet zover, maar het zou in de toekomst wel kunnen als deze situatie aanhoudt".
Nog erger was het geval van de Portugees Jota, voor wie de nachtmerrie in Saoedi-Arabië amper een maand begon na zijn vertrek bij het Schotse Celtic, waar hij een idool was voor de fans. Toch tekende hij voor Al-Ittihad als een van de eerste Europese aanwinsten van de hectische zomer van 2023.
Jota vertrok naar Jeddah en tekende er het beste contract uit zijn hele carrière, ter waarde van 10 miljoen euro per jaar voor een periode van drie jaar. Maar in minder dan twee maanden, rond eind augustus, begonnen er al geruchten de ronde te doen dat zijn nieuwe club hem al niet meer wilde.
De belangrijkste reden die in de Saoedische pers werd gegeven, was dat de fans en het management van Al-Ittihad helemaal niet blij waren met de komst van Jota, simpelweg omdat hij niet de sterrenstatus heeft van andere spelers bij de club of in de Saudi Pro League.
Desondanks verliet Jota de club niet. Hij had echter geen uitzicht op speelkansen, want hij was niet eens ingeschreven voor de Saudi Pro League.
Volgens de Portugese krant A Bola, die zich baseerde op info van de Saoedische krant Al Riyadh, mogen Saoedische clubs slechts acht buitenlandse spelers in de selectie hebben, en dus besloot Al-Ittihad om onder andere Jota op te offeren. Zo zit hij opgesloten in een Saoedische 'gouden kooi', maar mag hij niet voetballen.
Dat was ook het geval voor voormalig Liverpool-middenvelder Jordan Henderson, die wel de kans kreeg om te 'ontsnappen'. Op 18 januari 2024 verbrak hij zijn contract bij Al-Ettifaq en trok hij naar Ajax.
Henderson kon zich nooit echt aanpassen aan Saoedi-Arabië. Hij woonde tijdens zijn passage bij Al-Ettifaq zelf niet eens in Damman, de stad van de club, maar wel in het Four Seasons Hotel in Bahrein, 50 minuten verderop.
Zijn transfer kwam vanaf het begin als een verrassing, want Henderson is altijd een groot voorstander geweest van LGBTQIA+-rechten en als aanvoerder van zijn clubs of land droeg hij regelmatig de regenboogarmband. Bij The Athletic verklaarde hij: "Mijn waarden zullen niet veranderen in een ander land met andere wetten."
Maar de realiteit was dat zijn Saoedische avontuur nauwelijks zes maanden heeft geduurd, of dat nu aan waarden of aan het niveau van de competitie lag. Een medewerker van een Saoedische club verklaarde volgens de Spaanse sportwebsite Relevo: "Er is een groot verschil tussen de buitenlanders en de lokale spelers (...) Tactisch stelt het niets voor".
Bij zijn voorstelling bij Ajax had Henderson het over beide redenen, door ten eerste te beweren dat hij is vertrokken vanwege "een voetbalbeslissing", hoewel hij de Saoedische competitie weigerde te bekritiseren. Daarnaast bood hij ook zijn excuses aan aan de LGBTQIA+-gemeenschap als die ontgoocheld was door zijn passage in Saoedi-Arabië.
"Het was vooral een beslissing omtrent voetbal. Ik moet uiteraard voor mezelf beslissen wat het beste is voor mij en mijn gezin", zei Henderson, die opmerkte: "Ik heb alle respect voor de Saoedische competitie, voor de fans van de club, voor de mensen daar die ons echt het gevoel gaven dat we welkom waren. Maar helaas lopen deze dingen in het leven soms gewoon spaak in het voetbal en in het leven in het algemeen."
Henderson zal volgens The Telegraph ook mogelijk niets van zijn wekelijks salaris van €408.000 ontvangen vanwege de beslissing om betalingen uit te stellen om belastingen in het Verenigd Koninkrijk te vermijden.
Maar, zoals Laporte al aangaf, zijn er nog meer spelers die zich niet op hun gemak voelen in Saoedi-Arabië. Iets waar The Sun-columnist Charlie Wyett midden oktober 2023 ook naar verwees.
"Verschillende sterren die naar Saoedi-Arabië zijn getrokken, hebben daar veel spijt van. Sommigen haten elke seconde daar", merkte Wyett op.
Zonder namen te noemen, sprak de journalist over "gênante situaties" die ertoe hebben geleid dat sommigen van hen spijt hebben dat ze daarheen zijn gegaan en "nu naar huis willen terugkeren", maar de "onverbrekelijke contracten" die ze indertijd hebben getekend, verhinderen dat.
Die "gênante situaties" gaan mogelijk over het spelen in stadions met slechte faciliteiten, die veraf staan van die in Europa; slechte organisatie in het algemeen; weinig toeschouwers; of het feit dat voetballers uitgekeken zijn op de levensstijl van het land, in hotels wonen of nog steeds wachten op visa voor hun families.
Op dit moment zijn dit de vier belangrijkste namen die ontevreden zijn of waren in Saudi Pro League. De situatie doet wat denken aan wat er een paar jaar geleden in China gebeurde, waar ze een gelijkaardige tactiek toepasten totdat de bel barstte. Zullen er nog meer kritische voetballers opstaan?